گونه شناسی مزارهای اسلامی در ایران، بر اساس مفاهیم قدسی تشبیه، تنزیه، جمال و جلال
نویسندگان
چکیده
در طول تاریخ، بناهای مذهبی به ویژه مزار امامان و بزرگان علم و عرفان، شکل های مختلفی به خود گرفته و به نظر می رسد تفاوت در نحوه تجلی صفات و مفاهیم، باعث ایجاد تفاوت های کالبدی در آن ها گشته است. حال باید دید که آیا این تفاوت ها دارای مبانی معنادار خاصی است و آیا بررسی چگونگی تفاوت ها می تواند در گونه شناسی مزارها مؤثر واقع شود؟ نگارندگان این تحقیق درصدد گونه شناسی مزارها، بر اساس تفاوت های معنایی و مفاهیم معرفتی مطرح شده در عرفان برآمده اند و این گونه ها را با استفاده از مفاهیم تشبیه، تنزیه و صفات جمال، جلال، در سه دسته مزارهای تشبیهی ـ جمالی، مزارهای تنزیهی ـ جلالی، و مزارهای تشبیهی ـ جمالی و تنزیهی ـ جلالی، مورد بررسی قرار داده و به بررسی ویژگی کالبدی مزارها، مرتبط با هر یک از این گونه ها پرداخته اند. در خلال پژوهش از طریق روش مقایسه تطبیقی، معیارهایی برای سه گونه در نظر گرفته شده است، به این ترتیب که گونه تشبیهی ـ جمالی دارای ویژگی های حداکثر رابطه با طبیعت تشبیهی، دلالتگری نشانه و نماد، اصالت مقبره در سامان دهی فضاهای مزار، قرارگیری مقبره در فضای درون، به کارگیری مصالح فاخر و پرتزئین و وجود سلسله مراتب فضایی در رسیدن به مزار است و بهترین نمونه در این گونه، مزار امامان شیعه می باشد که در دوره صفوی و قاجار به اوج خود رسیده است. گونه تنزیهی ـ جلالی دارای ویژگی های حداقل رابطه با طبیعت تشبیهی، دلالتگری آیه ، عدم اصالت مقبره در سامان دهی فضاهای مزار، عدم قرارگیری مقبره در فضای درون، به کارگیری مصالح کم بها و کم تزئین و عدم وجود سلسله مراتب فضایی در رسیدن به مزار است. بیشترین نمونه های این گونه، در میان اهل سنت رایج است که دارای کمترین میزان به کارگیری عناصر کالبدی و مجلل اند. گونه تشبیهی ـ جمالی و تنزیهی ـ جلالی، دارای ویژگی های مشترک هر دو مزار است و در دوره های آل بویه و سبک خراسانی و رازی، رواج بیشتری داشته است.
منابع مشابه
گونهشناسی مزارهای اسلامی در ایران، بر اساس مفاهیم قدسی تشبیه، تنزیه، جمال و جلال
Today, religious buildings, particularly the shrines, have a special place in the category of Architecture. These shrines have been changed during the history and they have found substantial physical differences with each other. It seems that, the difference in the expression of traits and concepts has caused the physical changes between them. Now, the main question is whether these differenc...
متن کاملگونه شناسی مفهومی در پرستشگاه های یهودیان، مسیحیان و مسلمانان در دوره ی صفویه ی اصفهان (بر اساس ویژگی های قدسی تنزیه، تشبیه، جمال و جلال)
در همه ی ادیان، پرستش گاه ها، این بناهایِ معناگرا، نقش قابل توجهی داشته و با سایرِ بناها تفاوتی بنیادین و ماهوی دارند. هم نشینی آن ها در شهرهای گذشته ناگزیر، با توجه جدی به تمایزات هویتی صورت گرفته است. امروزه با گسترش روابط مجازی، توجه به تمایزات هویتی پرستش گاه ها اهمیت چشمگیری یافته است. پژوهش حاضر در پی گونه شناسی پرستش گاه های سه دین ابراهیمی در پایتخت ایران- اسلامی عصر صفوی است تا با توجه ب...
متن کاملگونهشناسی مفهومی در پرستشگاههای یهودیان، مسیحیان و مسلمانان در دورهی صفویهی اصفهان (بر اساس ویژگیهای قدسی تنزیه، تشبیه، جمال و جلال)
Places of worship, as symbolic spaces, have played a key role in all religions. In this respect, they differ from other buildings with different functions. However, the presence of places of worship belonging to different religions in the same city or town has been based on identity differentiations. Given the rapidly growing virtual communications in today›s world, it has become even more impo...
متن کاملخدا در آئینه جلال و جمال (تشبیه و تنزیه از دیدگاه محیی الدین و مولوی)
این رساله تحقیقی کوتاه پیرامون تشبیه و تنزیه حق تعالی از دیدگاه محیی الدین و مولوی است .
15 صفحه اولسیر تطّور شمایلنگاری اسلامی ایران از تنزیه تا تشبیه
شمایلنگاری مذهبی در ایران اسلامی از مهمترین مآثر هنر شیعی است. پیشینة این هنر در ایران نشانگر رویکرد تنزیهی در آن با هدف بیپیرایه نشان دادن اولیای الهی و منزه دانستن آنان از تشبیهات این جهانی است. این رویکرد در آثار اصیل نگارگری و پس از آن در آثار خیالینگاری قابل مشاهده است. با سیطره یافتن تجربهگرایی (اثباتگرایی) بر اندیشة هنرمند معاصر از یکسو و تبادلات فرهنگی و هنری میان جوامع از سوی دی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
مطالعات معماری ایرانجلد ۱، شماره ۲، صفحات ۱۰۹-۱۲۸
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023